Hervestiging wordt gezien als een duurzaam alternatief voor vluchtelingen die op zoek zijn naar veiligheid.
Wat is hervestiging?
Hervestiging gaat over de identificatie en overkomst van vluchtelingen naar Nederland, die niet kunnen terugkeren naar het land van herkomst en ook niet kunnen blijven in het land van opvang. Hervestigde vluchtelingen hoeven, in tegenstelling tot vluchtelingen die niet volgens hervestiging overkomen, geen asielprocedure te doorlopen en dus niet in een asielzoekerscentrum te verblijven, maar kunnen zich direct vestigen in hun nieuwe woonplaats.
Nederland werkt met een ‘hervestigingsquotum’. Elk jaar worden circa 500 vluchtelingen op voordracht van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, uitgenodigd om zich in Nederland te vestigen. Nederland is daarmee één van de landen die meedoet aan hervestiging van vluchtelingen uit vluchtelingenkampen of steden buiten Europa. UNHCR kijkt daarvoor welke mensen het meest dringend hervestiging nodig hebben. Door mensen te hervestigen, dragen verschillende landen en hun inwoners wereldwijd bij aan het creëren van duurzame oplossingen voor mensen op de vlucht. Volgens schattingen van UNHCR, zijn er wereldwijd 1,4 miljoen vluchtelingen die dringend hervestiging nodig hebben.
In het gepresenteerde regeerakkoord van 15 december 2021, werd het hervestigingsquotum opgehoogd van 500 naar 900 hervestigers, mits de aangescherpte terugkeermaatregelen succesvol worden uitgevoerd. Het kabinet heeft vooralsnog geen keuze gemaakt over het nationale quotum in 2023.
Hoe worden deze personen geselecteerd?
Ongeveer 400 personen worden geselecteerd via speciale selectiemissies. De Nederlandse regering in samenwerking met de UNHCR bepalen uit welke landen en welke personen er worden geselecteerd en dragen deze personen aan. Tijdens deze missies wordt er door medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) beoordeeld of de personen voor hervestiging in Nederland in aanmerking komen. De meest kwetsbare vluchtelingen worden voor hervestiging geïdentificeerd: denk bijvoorbeeld aan vluchtelingen die medische zorg nodig hebben die niet in het opvangland beschikbaar is, of bijvoorbeeld LHBTI+-individuen.
De andere 100 personen van de 500 van het hervestigingsquotum zijn dossiervoordrachten van de UNHCR. Dit zijn zaken die voorgedragen worden aan de IND, waarbij de UNHCR bij de selectie de voorkeur geeft aan asielzaken met bijvoorbeeld medische noodgevallen.
En dan?
Na selectie voor hervestiging worden vluchtelingen voorbereid om naar Nederland te komen, door middel van culturele oriëntatietrainingen. De trainingen bestaan uit verschillende onderwerpen, zoals zaken als de arbeidsmarkt, de geschiedenis en de gezondheidszorg in Nederland.
De personen arriveren – via een reguliere vlucht – in Nederland, waar zij een vluchtelingenstatus krijgen. Ze worden door het COA begeleid naar hun nieuwe huis. Binnen een week krijgen ze een verblijfsvergunning. Ze krijgen hiermee dezelfde rechten en plichten als de rest van de inwoners van Nederland. De eerste achttien maanden krijgen de nieuwkomers begeleiding van Vluchtelingenwerk Nederland en de gemeente, zodat ze kunnen landen en zelfstandig in Nederland kunnen leven.
Hervestiging wordt gezien als een duurzaam alternatief voor vluchtelingen die op zoek zijn naar veiligheid. De personen komen via veilige en legale routes naar Nederland en kunnen daar direct een nieuw bestaan opbouwen. Wij zien daarin een rol weg gelegd voor inwoners van Nederland om de personen of gezinnen op de vlucht te ondersteunen, naast de rol die de (lokale) overheden spelen. Dit noemen we community sponsorship. Momenteel zijn we in Rotterdam, Zaandam en Rijssen-Holten actief met de hervestigingsvariant van Samen Hier. Wil jij aan de slag met hervestiging in jouw gemeente? Stuur een mail naar het Samen Hier-team!
Hervestiging is slechts één van de manieren van community sponsorship. Student sponsorship is een andere manier van community sponsorship waar wij als Samen Hier mee bezig zijn.