‘’Je zou er een boek over moeten schrijven’’

Harriet, bezig met het opzetten van Samen Hier in Leidschendam-Voorburg en coördinator van Schoolmaatjes ONS, besloot een boek te gaan schrijven over Tadese, een Eritrese man die in de jaren ’70 naar Nederland is gevlucht. ‘‘Ik laat me  leiden door de wens tot verbinding. Ik was in zijn leven geïnteresseerd, had veel over hem gehoord en we hebben gesprekken gevoerd. Dat zorgde voor een verdieping van het contact.‘’

Harriet Marseille leerde Tadese Asghdom kennen toen ze een Welkom Hier evenement van Justice & Peace bezocht in Voorburg. Tadese was er als tolk, Harriet kwam daar vanuit het Platform Welkom in Leidschendam-Voorburg, dat deze bijeenkomst samen met Justice & Peace had georganiseerd. Pas later raakten ze in gesprek, toen Harriet hem had gevraagd cultuurtolk te worden binnen Schoolmaatjes ONS en meer over hem wilde weten. ’Je zou er een boek over moeten schrijven’ is de reactie die hij vaker kreeg als hij over zijn leven vertelde. Daarom vroeg Tadese Harriet, zonder overigens te weten dat zij al twee boeken op haar naam had staan, of zij zijn levensverhaal op wilde schrijven. Afgelopen september kwam het boek TADESE – Eritrese nieuwkomers verdienen onze warme steun uit. Het boek gaat over het leven van Tadese en geeft ook meer inzicht in Eritrese nieuwkomers en de uitdagingen waar zij tegenaan lopen.

Nieuwsgierig blijven

Harriet is landelijk coördinator bij Schoolmaatjes ONS, een initiatief waarbij vrijwilligers nieuwkomersgezinnen ondersteunen om de communicatie en samenwerking tussen ouders en scholen te verbeteren. Een belangrijk thema in haar werk én in het boek is ‘professionele nabijheid’ tussen vrijwilliger en nieuwkomer. Hoe ziet professionele nabijheid eruit? Wat gebeurt er als je als vrijwilliger, of medemens, zoals Harriet het liever noemt, dichtbij komt? En wat gebeurt er als je elkaar niet begrijpt? Harriet heeft meerdere voorbeelden waarbij ze heeft geleerd om geduld te hebben en te zoeken naar het perspectief van de ander, in plaats van te oordelen. Bij professionele nabijheid gaat het volgens Harriet om dichterbij te komen. Daarvoor moet je geduld ontwikkelen en niet te snel je oordeel klaar hebben. Door er te zijn voor de ander, door te luisteren naar wat hij of zij heeft meegemaakt, kun je veel betekenen. Daar hoort ook bij om soms afstand te nemen en te vertrouwen hebben dat het wel goed komt. De verschillen tussen twee culturen en de omgang daarin, is iets wat ook herkenbaar kan zijn voor Samen Hier-groepen. Daarom is er bij iedere groep een community bouwer actief, iemand die de brugfunctie vervult tussen de nieuwkomer en de local en zo kan uitleggen hoe de culturen van elkaar kunnen verschillen en hoe je daarmee kunt omgaan. Samen Hier-groepen geeft ze daarom de tip mee om altijd nieuwsgierig te blijven naar de ander. Daarnaast zegt ze:

‘’Als je de ander niet begrijpt, laat het dan los. Soms kun je een ander gewoon niet begrijpen en het is niet altijd wat je denkt dat het is. Heb vertrouwen dat het wel goed komt.’’

Tussen twee culturen

Zo vertelt Harriet over Sara, die ze  had leren kennen toen ze aan haar gekoppeld werd om haar aan vrijwilligerswerk te helpen. Bij de eerste vier afspraken  liep er steeds iets mis. Ze kwam te vroeg of te laat of ze zat op een andere plek op Harriet te wachten.  De vierde keer merkte Harriet dat ze minder begripvol en geduldig werd. Ze had Sara meerdere keren verteld hoe belangrijk het is in Nederland om op tijd te komen. In plaats van haar irritatie te uiten, vroeg ze naar Sara’s kant van het verhaal. Ze probeerde te begrijpen wat er was gebeurd. Uit Sara’s verhaal maakte ze op dat zij  zich verscheurd voelde tussen twee culturen: haar buurvrouw had hulp nodig gehad de dag dat ze hadden afgesproken. Het was vanuit de Eritrese cultuur onbeleefd om iemand niet te helpen en vanuit de Nederlandse cultuur onbeleefd om iemand te laten wachten. In Eritrea is afspraken maken heel flexibel, je komt wanneer het je uitkomt. Harriet’s irritatie verdween en er viel een aantal dingen op z’n plek.

Net zoals Samen Hier, streeft ook Harriet naar gelijkwaardig contact tussen nieuwkomer en de (Nederlandse) medemens. In haar boek vroeg ze verschillende deskundigen of het mogelijk is om een volkomen gelijkwaardige relatie op te bouwen. Daaruit bleek dat dit vooral in het begin van de verbinding kan zorgen voor de nodige uitdagingen.

‘’Een gelijkwaardige relatie is een zoektocht en iets wat je samen stap voor stap kunt ontwikkelen. Voor mensen die uit een hiërarchisch systeem komen, kan het in het begin veiliger voelen om een duidelijke opdracht te krijgen dan wanneer ze over alles zelf een beslissing moeten nemen. ’’

Tadese

Naast de eigen ervaringen van Harriet met Eritrese nieuwkomers, gaat het boek natuurlijk vooral over Tadese. De verschillende episodes van zijn leven worden per hoofdstuk beschreven. Tadese groeide in de jaren ’50 op in Eritrea. Eritrea maakte toen deel uit van Ethiopië. Hij vertelt over zijn onbezorgde jeugd, waar hij met veel dankbaarheid op terugkijkt. In 1961 begon de Eritrese Onafhankelijkheidsoorlog, maar als kind merkte hij daar weinig van. Als student werd hij  politiek actief en daardoor belandde hij in 1976 in de gevangenis, waar hij wrede martelingen onderging. Nadat hij uit de gevangenis kwam, vluchtte hij in  1977 naar Nederland. Hij bleef zich inzetten voor een vrij Eritrea en werkte in meerdere Europese landen voor het Eritrean People’s Liberation Front (EPLF). Hij had een enorme drive voor ‘de goede zaak’ en deed dit lange tijd vrijwillig. Pas nadat Eritrea een vrij land was geworden in 1993 en hij op het Eritrees consulaat in Milaan ging werken, kwam er ruimte voor een salaris. Maar voor Tadese was dat bijzaak. Hij wordt gedreven door wat hij kan betekenen en niet door wat hij ervoor verdient. Na jaren voor het EPLF gewerkt te hebben, keerde hij in 2004 weer terug naar Nederland. Hij werd geholpen een betaalde baan te vinden, maar toen het bedrijf waar hij werkte failliet ging, is hij zich als vrijwilliger in gaan zetten  voor Eritrese vluchtelingen in Nederland. Hij is inmiddels 69 jaar en nog altijd werkt hij full time als vrijwilliger ten dienste van anderen.

Samen Hier Leidschendam-Voorburg

Nu het boek af is, wil Harriet met het Platform Welkom in Leidschendam-Voorburg een Samen Hier community opzetten om bij te dragen aan veilige routes voor vluchtelingen naar Nederland. ‘’Het is de oplossing voor een urgent probleem. Veilige routes zijn zo belangrijk, en alle asielzoekerscentra zitten overvol.’’ Als Samen Hier community zet je je in zodat mensen op de vlucht geen gevaarlijke reis hoeven te ondernemen, maar een veilig en legaal alternatief hebben om een land te bereiken waar ze rechtstreeks in een nieuwe woonplaats vanuit de veilige haven van jouw community een nieuw leven kunnen opbouwen. Er zijn juridisch veel manieren om veilige routes te bieden. Hervestiging is daar één van, en tevens de optie waar Harriet mee bezig is in haar gemeente.

‘‘We hebben een brief geschreven aan de gemeente, we willen graag meedenken over tijdelijke huisvesting, eigenlijk meedenken met alles zodat we direct kunnen starten met Samen Hier!’’

Wil je het boek Tadese – Eritrese nieuwkomers verdienen onze warme steun ook lezen of weggeven? Het boek is te koop via deze link en kost 12 euro!

Koop het boek hier.